ترخیص ۹۰ درصدی کالاهای اساسی شروع شد

بالاخره بعد از گذر زمان دستور لازم برای اجرای مصوبه ترخیص فوری کالاهای اساسی از گمرک و بنادر کشور اعلام شد. با اعلام شدن این موضوع معاون فنی گمرک ایران اعلام کرد که اقدام وزارت صمت برای ابلاغ مصوبه مربوطه مجاز بوده و ترخیص ۹۰ درصدی کالاهای اساسی شروع شد. با توجه به موانعی که درطی چند سال اخیر برای ترخیص کردن کالاهای اساسی از گمرک و بنادر وجود دارد و باعث شده بود تا این کالاها در بنادر و گمرکات کشور دپو شوند بالاخره طی جلسات صورت گرفته، این موانع بررسی و همراه با پیشنهاداتی برای رفع آن به رئیس جمهور اعلام شد که خوشبختانه با این موضوع موافق شده و دستگاه ها را ملزم به اجرا و ترخیص فوری کالاهای اساسی کرد.

آیا ترخیص ۹۰ درصدی کالاهای اساسی شروع شده است؟

بله،ترخیص ۹۰ درصدی کالاهای اساسی از اواخر سال ۱۴۰۰ با هدف کاهش رسوب کالا در گمرکات و تامین سریعتر این اقلام برای مردم آغاز شده بود.

در این رویه، صاحب کالا با ارائه تعهد به عرضه کالا در چارچوب تعیین شده و با نرخ مصوب، می‌توانست ۹۰ درصد از محموله خود را بدون ارائه کد رهگیری بانک ترخیص کند. ۱۰ درصد باقی‌مانده نیز پس از ارائه اسناد و مدارک مثبته و طی مراحل قانونی ترخیص می‌شد.

اما توجه داشته باشید که این طرح مشمول برخی شرایط و محدودیت‌ها هم بود، که در ادامه به آنها اشاره کوتاهی شده است.

• ارائه لیست دقیق کالاهای موجود در محموله
• ارائه تعهد کتبی از سوی صاحب کالا مبنی بر عرضه کالا در بازار داخلی با نرخ مصوب
• ارائه ضمانت بانکی یا سایر وثایق معتبر به گمرک

فراموش نکنید که شرایط و ضوابط دقیق این طرح ممکن است تغییر کرده باشد، بنابراین برای کسب آخرین اطلاعات و راهنمایی‌های دقیق، به مراجع رسمی مانند گمرک جمهوری اسلامی ایران یا وزارت جهاد کشاورزی مراجعه کنید.

کالای اساسی چیست؟

کالای اساسی چیست؟

با توجه به اطلاعات عنوان شده در بخش مقدمه و پاراگراف قبل در راستای این موضوع که ترخیص ۹۰ درصدی کالاهای اساسی شروع شد. می خواهیم بدانیم که اصلا کالای اساسی به چه کالاهایی گفته می شود و شرایط ترخیص کردن این کالاها از گمرک به چه صورت می باشد.

کالای اساسی به دسته‌ای از کالاها گفته می‌شود که برای رفع نیازهای اولیه و حیاتی جامعه ضروری هستند و دولت برای تأمین، توزیع و کنترل قیمت آنها نقش نظارتی و حمایتی ایفا می‌کند.

برخی از مصادیق کالای اساسی شامل موارد زیر است:

1. غذا: گندم، جو، ذرت، برنج، روغن، حبوبات، گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ، لبنیات
2. دارو: داروهای ضروری و حیاتی
3. ماشین‌آلات و مواد اولیه: مورد نیاز برای تولید کالاهای اساسی
4. کالاهای انرژی: برق، گاز، بنزین

فهرست دقیق کالاهای اساسی توسط مراجع ذیصلاح مانند وزارت صنعت، معدن و تجارت و یا ستاد تنظیم بازار به طور دوره‌ای اعلام می‌شود.

شرایط و روند ترخیص کالای اساسی از گمرک

روند ترخیص کالای اساسی از گمرک، مشابه سایر کالاها است، اما با توجه به اهمیت این نوع کالاها، فرآیندهای خاص و ملاحظاتی نیز به آن اضافه می‌شود.

مراحل کلی ترخیص کالای اساسی از گمرک بدین صورت است. اولین قدم برای ترخیص کالای اساسی، ثبت سفارش در سامانه‌های مربوطه مانند سامانه تجارت بازرگانی است. در این مرحله، اطلاعات مربوط به کالا مانند نوع، مقدار، و کشور مبدأ ثبت می‌شود.

پس از ثبت سفارش، صاحب کالا باید مدارک مورد نیاز مانند اسناد مثبته گمرکی، فاکتور، بیمه‌نامه، و گواهی‌های بهداشتی را به گمرک ارائه دهد. گمرک با توجه به نوع کالا، ارزش و کشور مبدأ، تعرفه و حقوق گمرکی مربوطه را محاسبه می‌کند.

صاحب کالا باید تعرفه و حقوق گمرکی، و همچنین سایر هزینه‌های جانبی مانند هزینه انبارداری و حمل‌ونقل را به گمرک پرداخت کند. مرحله بعدی بازرسی کالا است. در این مرحله، کالا توسط کارشناسان گمرک از نظر سلامت، کیفیت و انطباق با استانداردها بازرسی می‌شود.

پس از انجام مراحل قبل و تأیید همه موارد، پروانه ترخیص کالا از گمرک برای صاحب کالا صادر می‌شود و او می‌تواند کالای خود را از گمرک خارج کند.

شرایط و روند ترخیص کالای اساسی از گمرک

ملاحظات خاص ترخیص کالای اساسی

برای ترخیص برخی از کالاهای اساسی مانند دارو، نیاز به مجوزهای خاص از مراجع ذیصلاح مانند وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است. دولت برای برخی از کالاهای اساسی مانند گندم، جو و گوشت قرمز، قیمت تعیین می‌کند و صاحب کالا موظف است کالا را به قیمت مصوب به فروش برساند.

کالاهای اساسی باید از نظر سلامت، کیفیت و انطباق با استانداردهای مربوطه تأیید شوند.

به منظور حمایت از واردات کالاهای اساسی و تأمین به موقع آنها، دولت معمولاً تسهیلاتی را برای ترخیص این نوع کالاها در نظر می‌گیرد. برخی از این تسهیلات شامل موارد زیر است.

1. کاهش تعرفه و حقوق گمرکی
2. ارائه ارز نیمایی
3. تسهیلات در زمینه ترانزیت و حمل‌ونقل
4. معافیت‌های مالیاتی

هدایت متقاضیان اعتبار برای ترخیص کالاهای اساسی به بانک

در رابطه با موارد ابلاغ شده در راستای ترخیص 90 درصدی کالاهای اساسی از گمرک، معاون فنی گمرک عنوان کرده است که متقاضیانی که خواستار استفاده از روسه اعتباری برای ترخیص کالاهای اساسی خود از گمرک می باشند می توانند به بانک مرکزیمراجعه کنند.

طبق اعلام این مصوبه، معاون فنی گمرک ایران لیست ثبت سفارش کالاهای اساسی موجود در گمرک را به تفکیک صاحبان کالا و شماره ثبت سفارش آنها برای پیگیری تخصیص و تأمین ارز این کالا با توجه به هماهنگی با وزارت صمت  اعلام می کند.

معاون فنی گمرک ایران همچنین عنوان کرده است که صاحبین کالاها این امکان را دارند تا با توجه به شرایط تعیین شده در این رابطه بدون اینکه بهانه ای برای عدم ترخیص کالاهای خود داشته باشند به گمرک مربوطه مراجعه کرده و کالاهای خود را از گمرک خارج کنند.

طبق اخبار بدست آمده مجموعه کالاهای اساسی که در گمرک دپو شده اند چیزی نزدیک به ۵.۸ میلیون تن می باشند که میزان دپو این کالاها در فتصله یک ماه حدودا یک میلیون تن افزایش پیدا کرده است.

ملاحظات خاص ترخیص کالای اساسی

در نهایت اینکه

به عنوان حُسن ختام باید بگوییم که، ترخیص ۹۰ درصدی کالاهای اساسی از آبان ماه سال گذشته با مصوبه ای که توسط ستاد هماهنگی دولت و به دستور کار ستاد تنظیم بازار ارائه شده است آغاز شد. اما در استفند ماه همان سال ستاد مزبور اقدا به لغو این مسئله کرد که باعث افزایش دپوی کالاهای اساسی در بنادر و گمرکات کشور شد. اما خوشبختانه این مصوبه مجدد توصیب شده و اقدامات لازم برای انجام آن نیز صورت گرفته است.